Farklı bir esasa kayıtlı soruşturma kapsamında 16 Haziran 2022 tarihinde 15 meslektaşı ile birlikte tutuklanan Jin News Haber Müdürü Safiye Alağaş, bir yıllık tutukluluğun ardından 15 Haziran Perşembe günü saat 10.40'ta Diyarbakır’da hakim karşısına çıkacak.Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı Terör Suçları Soruşturma Bürosu tarafından hazırlanan iddianamede ödüllü gazeteci Alağaş’a yöneltilen “terör örgütü üyeliği” suçlamasına gazetecinin yazdığı haberler, Jin News’in kullandığı haber dili, haber görselleri, atılan haber başlıkları ve ajansın yayın politikası delil olarak gösterildi. Alağaş’ın kendi haberlerini de örgüt talimatıyla yaptığını iddia eden savcı, Alağaş’ı yaptığı haberlerle “şiddet ve devleti suçlama duygularına yön vermek” ile suçladı. Alağaş’ın 7,5 yıldan 15 yıla kadar hapis istemiyle cezalandırılmasının talep edildiği iddianameyi kabul eden Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi, davanın ilk duruşmasının 15 Haziran saat 10.40’ta görülmesine karar verdi. Safiye Alağaş, prestijli Maria Grazia Cutuli Gazetecilik Ödülü'nü kabul ediyor (2019)
‘PKK Haberciliği’: Editoryal politika ve haberler delil olarak gösterildi
383 sayfalık iddianameyi altı bölüme ayıran iddianame savcısı, iddianamenin ilk bölümünde PKK ve KCK hakkındaki genel bilgilere ve PKK/KCK'nin basın alanında yürüttüğü iddia edilen faaliyetlere yer verdi. PKK ve KCK ile ilişkili olduğu ileri sürülen radyo, gazete, dergi, televizyon, yayınevi ve haber ajanslarının isimlerinin sıralandığı iddianamenin ilgili bölümünde Jin News’in ismine ise yer verilmedi. Fırat Haber Ajansı (ANF), Medya Haber TV ve NuçeCiwan’ın “PKK Haberciliği” yaptığını ve “PKK merkez medyası” olduğunu iddia eden iddianame savcısı, bu haber sitelerinde yayınlanan haberler ile Jin News’te yayınlanan haberlerin “paralel olduğunun tespit edildiği”ni iddia etti. Savcı, buna ek olarak Jin News’ın yurt dışında faaliyet gösteren yayın kuruluşları için içerik üretip göndererek ve ajansın kendi web sitesinde “haber başlığı ve video başlığı” altında içerikler paylaşarak “örgütün basın komitesi yapılanması içerisinde örgütsel faaliyet yürüttüğü”nü ileri sürdü. Yasal mevzuata uygun ve vergi mükellefi bir haber ajansının sahibi Alagaş’ın “legal faaliyet yürütüyor görüntüsü altında bulunsa da PKK/KCK Silahlı Terör Örgütünün yapılanması içerisinde terör örgütünün basın komitesi içerisinde yer alarak örgütsel faaliyet yürüttüğü, bu şekilde örgütün amacı doğrultusunda bilerek ve isteyerek hareket ettiğinin tespit edilmesi” üzerine soruşturmanın başlatıldığını belirten iddianame savcısı, Jin News hakkında ise “PKK/KCK Terör Örgütünün ideolojik işaretlerine paralel bir yayıncılık anlayışının hakim olduğu” yorumunu yaptı.
Jin News’te yayınlanan haberler ‘örgütsel haber’ olarak tanımlandı
İddianamenin “Jinnews İsimli Ajansın İncelenmesi” başlıklı bölümünde Jin News’in faaliyetleri ve ajans hakkındaki iddialara 271 sayfa ayrıldı. Ajansın, 29 Ekim 2016 tarihli Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan JINHA Haber Ajansı’nın yerine 2017 yılında Diyarbakır’da kurulduğunu iddia eden savcı, Jin News şirketine ait resmi ticaret bilgilerine ve şirketin temsil ve pay devrinin Türk Ticaret Kanunu'na uygun olarak 2017 yılında tescillendiğine dair bilgilere bu bölümde yer verdi.Ajansın resmi internet sitesinde bulunan künye ve adres bilgilerinin yer aldığı sayfanın ekran görüntülerinin suç delili olarak sunulduğu iddianamede, künyede ajansın müdürü olarak Safiye Alağaş’ın isminin yazdığı vurgulandı. Jin News’in internet sitesinin 14 Haziran 2022 tarihinde Adana 3. Sulh Ceza Hakimliği kararıyla Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından erişime engellendiğinin tespit edildiğini belirten iddianame savcısı, ajansın web sitesinde “güncel”, “siyaset”, “hukuk”, “yaşam, “emek/ekonomi”, “kültür-sanat”, “ekoloji”, “dünya”, “sağlık-spor” kategorilerinden yayınlanan 85 haberi, “örgütsel haberler” olarak iddianameye sundu ve söz konusu haberlerin “örgütsel faaliyetler” olduğunu iddia etti. Suç unsuru olarak iddianameye sunulan haberler, PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın cezaevi koşulları, Türkiye’nin Kuzey Suriye ve Kuzey Irak’ta yaptığı askeri operasyonlarla ilgili siyasetçilerin, yurttaşların yaptığı açıklamalar ve verdiği demeçler ve kadın gazetecilerin mesleki faaliyetlerinden dolayı yaşadığı zorlukları konu alan haberden oluşuyor.
Savcı: ‘Haberlerin başlığı ve paylaşım notları örgütselliğini ortaya koyuyor’
Jin News’in Twitter hesabından paylaşılan 32 haberin ekran görüntüsü “Terör Örgütü Yanlısı Haber Başlıkları ve Görselleri” alt başlığında suç delili olarak sunuldu. Savcı, bu bölümde “Jinnews'te örgütsel içerikli haberler yapıldığı, haberlerin gerek görsel gerekse içerik olarak PKK terör örgütü propagandası ve amacı doğrultusunda hazırlandığı detaylı olarak anlatıldığı üzere bu kısma kadar verilen haber içeriklerinin yeterli olacağı kanaatiyle bu başlık altında haberlerin içeriklerinden ziyade görsel, başlık ve paylaşım notlarının örgütselliğinin” ortaya konulmasının amaçlandığını ifade etti. 16 Haziran 2022 tarihinde 15 gazetecinin tutuklandığı soruşturma kapsamında Ari Yapım Şirketi’nde yapılan arama sırasında yurt dışında yayın yapan Stêrk TV ve Medya Haber TV’nin yurt dışında bulunan sunucularından indirilen dijital verilerde yer alan haber içeriklerinin Jin News’te yayınlanan haber içerikleriyle benzer olduğunu iddia eden savcı, Jin News ajansında çalışanların bu televizyon kanallarıyla irtibatlı oldukları değerlendirmesini yaptı. Jin News ofisinde yapılan aramada el konulan dijital materyaller, haber arşivleri, haber görselleri ve notlar da suç delili olarak iddianamede yer aldı. Ajansın gündemine dair notların bulunduğu belirtilen ajandada yer alan “Tecrit sürekli gündemde olsun’’, “Tutsaklar”, “Hasta tutsaklar” ve “öz yönetim” ifadeleri örgütsel delil olarak gösterildi. İddianamede 281 kez geçen “tecrit” kelimesinin “Abdullah Öcalan’a fiziki özgürlük anlamına karşılık gelecek bir olgu haline geldiği ve PKK/KCK silahlı terör örgütü tarafından terimleştirildiği” argümanı ileri sürüldü.Ajansta yapılan aramalarda el konulan Jineoloji Dergisi ve Xwebûn Gazetesi’nin sayıları ile haber görselleri de suç delili olarak gösterildi.
Alağaş’ın gazetecilik ödülü aldığına dair haber de suç delili
İddianamede, Safiye Alağaş aleyhine delillere 90 sayfa yer verildi. Şirketin Ticaret Sicil Gazetesi’ndeki bilgilerini iddianameye ekleyerek Alağaş’ın Jin News ajansının sahibi olmasını suç delili olarak sunan iddianame savcısı, Alağaş’ın imzasıyla Jin News’te yayınlanan 30 haber içeriğini ve bu haberlerin görsellerini de “Şüphelinin Bizzat Hazırladığı Jinnews'te Yayınlanan Örgütsel Haberler” başlığı altında suç unsuru olarak sundu. Alağaş’ın gözaltına alınan gazetecilere dair Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu (MKGP) üyesi sıfatıyla basına verdiği demeç ile Irak’ta haber takibi yaptığı sırada İŞİD saldırısı sonucunda hayatını kaybeden gazeteci Deniz Fırat için yapılan anmada yaptığı konuşmalar “Örgütsel Demeç ve Röportajlar” olarak suçlama konusu yapıldı. Alağaş’ın el konulan bilgisayarında yer alan müzikler, notlar, fotoğraflar da aleyhte delil olarak iddianameye sunuldu. Polis tarafından gerçekleştirilen “açık kaynak araştırması” sonucunda hazırlanan raporda Alağaş’ın sosyal medya hesabından yargılandığı bir davaya ilişkin “Yargılanan bizler değil gazetecilik” yorumuyla paylaştığı haber, gazeteci davaları konusunda raporlama yapan Pressinarrest sitesinde yer alan biyografisi ile Evrensel gazetesinde yayınlanan “Afganistan’da El Kaide saldırısında yaşamını yitiren Gazeteci Maria Grazia Cutuli adına verilen ödüle bu yıl Jin News Haber Ajansı Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Safiye Alağaş layık görüldü” başlıklı haberin linkleri ve ekran görüntüleri iddianamede, “örgütsel içerikli suç unsuru” olarak sunuldu. Alağaş’ın KHK ile kapatılan Özgür Gazeteciler Derneği'ne üye olması, hakkında daha önce açılan soruşturma ve dava kayıtları da suç unsuru olarak iddianamede yer aldı. Alağaş hakkında 2016 yılında açılan soruşturmada verilen takipsizlik kararı da bu soruşturmada ifade veren gizli tanığın beyanları gerekçe gösterilerek kaldırıldı.
Alağaş ifadesinde suçlamaları reddetti
Alağaş’ın lehine tek delil olan savcılıkta verdiği ifadesine iddianamede özet olarak yer verildi. Alağaş’ın ifadesine “Delillerin Değerlendirilmesi” bölümünden önce yalnızca yarım sayfa yer ayrıldı. Alağaş, sahibi olduğu Jin News’te aynı zamanda sorumlu yazı işleri müdürü olduğunu söyledi ve kadın mücadelesi yürüten bir gazeteci olarak bir kadın ajansı kurduğunu ifade etti. Haberleri yapmak için herhangi bir talimat almadığını belirten Alağaş, haberleri kendi iradesiyle yaptığını belirterek haberlerde kullanılan ”tecrit” ifadesinin örgütün kullandığı bir ifade olmadığını ve bunun evrensel bir terim olduğunu söyledi. Yurt dışında faaliyet gösteren Medya Haber TV, NuçeCiwan gibi haber mecraları ile herhangi bir ilişkisi olmadığını ifade eden Alağaş, tüm suçlamaları reddetti.
Savcıya göre Alağaş’ın haberleri ‘şiddet ve devleti suçlama duygularına’ yön veriyor
Savcı iddianamenin değerlendirme bölümünde, Jinnews’in “bilinçli olarak örgütsel mağdur edebiyatı yapılarak veya devleti kötüleme içeren haberlerde sivil insanların resimleri kullanılarak örgütün amacı doğrultusunda mağdur algısı” yaratmaya çalıştığını iddia etti.Bazı haber başlıklarının örgütün amacı doğrultusunda atıldığını iddia eden iddianame savcısı, bu haber başlıklarının bir kısmının örgütü övmek, bir kısmının ise Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni kötülemek için bilinçli şekilde atıldığını öne sürdü. İddianame savcısı, Alağaş’ın ajansın sahibi ve haber müdürü olduğunu vurgulayarak ajansta yayınlanan tüm haberlerden ve ajansın tüm işlemlerinden sorumlu kabul edilmesi gerektiğini savundu. Savcı, bu bağlamda haber başlıklarına tekrar değinerek Alağaş’ın hazırladığı haber başlıklarını okuyan kişilerde “şiddet, devleti suçlama ve örgüte sempati gibi duyguların oluşturulmasına yön verildiği”ni iddia etti. Savcı, Alağaş’ın gazetecilere yönelik gözaltı ve baskılara dair Fırat Haber Ajansı'na verdiği iki röportaja da değinerek Alağaş’ın “örgüte yönelik yürütülen soruşturmaları ve safahatlarını eleştirerek karşı çıktığı”nı ileri süren bir değerlendirme yaptı. Alağaş'ı örgütün medya yapılanması içerisinde yer almak, örgüt amacı doğrultusunda faaliyet yürütecek iş yeri ve faaliyeti alanı oluşturmak, örgütün amaçları doğrultusunda propaganda içerikli haberler üretilmesini sağlamak, örgütün gündemine uygun haberler hazırlamak ve yayınlamak ile suçlayan iddianame savcısı, Alağaş'ın terör örgütü ile organik bağa sahip olduğunun, örgütün hiyerarşisine dahil olduğunun ve üzerine atılı “silahlı terör örgütüne üye olma” suçunu işlediğinin tüm dosya kapsamında anlaşıldığını iddia ederek gazetecinin cezalandırılmasını talep etti.*Bu işin hakları, Atıf-Gayriticari (CC BY-NC) Lisans ile kısmen saklıdır. Bu iş, MLSA’ya atıf ile ve ticari olmayan amaçlar ile kullanılıp dağıtılabilir.
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) haber alma hakkı, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü alanlarında faaliyet yürüten bir sivil toplum kuruluşudur. Derneğimiz başta gazeteciler olmak üzere mesleki faaliyetleri sebebiyle yargılanan kişilere hukuki destek vermektedir.
Safiye Alağaş, prestijli Maria Grazia Cutuli Gazetecilik Ödülü'nü kabul ediyor (2019)
