Nisan 2025’te MLSA ifade özgürlüğüne ilişkin 38 davada toplam 40 duruşma izledi. Bu duruşmalarda gazeteci, avukat, siyasetçi, sanatçı ve öğrenci olmak üzere toplam 344 kişi yargılandı. Sanıkların 33’ü gazeteci, 14’ü avukat, 178’i ise çoğunluğu öğrencilerden oluşan Saraçhane eylemcileri oldu. Bu ay ayrıca birçok siyasetçi, hak savunucusu ve sanatçı da yargılandı.
Saraçhane davaları görüldü
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ardından başlayan protesto gösterilerini takip ettikleri için haklarında dava açılan ve yedisi bir günlüğüne tutuklanan ve dördünü MLSA’nın temsil ettiği gazeteciler dosyası ana davadan ayrıldı. Başka bir davada ise Evrensel gazetesi muhabiri Nisa Sude Demirel ve ETHA muhabiri Elif Bayburt da eylemleri takip ettikleri için yargılandı.
Mart sonunda İstanbul’da tutuklanan İsveçli gazeteci Joakim Medin’in iki davasından biri de bu ay görüldü. Davayı, Avrupa Parlamentosu ve İsveç Parlamentosu’ndan milletvekilleri de izledi. Medin, “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasından 11 ay 20 gün hapis cezasına çarptırıldı. Ancak başka bir davada da tutuklu olduğu için tahliye edilmedi.
Nadir bir dava: polisler hakim karşısındaydı
Bu ay ayrıca 11. duruşması görülen ancak MLSA'nın ilk defa takip ettiği insan hakları savunucusu avukat Oğuzcan Ozan Kurt’un 2021 yılında Ankara’da gözaltına alınarak darp edilmesi üzerine dört polis memurunun “işkence” ile yargılandığı duruşmayı izledik. Ankara Barosu yöneticileri ile çok sayıda avukat da Kurt’a destek vermek üzere duruşmayı izledi. Mahkeme salonunda duruşma boyunca üniformalı ve silahlı polisler bulundu.
Eskişehir Onur Yürüyüşü davasında karar
Ayrıca 30 Nisan 2025’te Eskişehir 16. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada, Eskişehir Onur Haftası kapsamında düzenlenen yürüyüşe katıldıkları gerekçesiyle “2911 sayılı kanuna muhalefet” ve “polise direnmek” suçlamalarıyla yargılanan 10 kişi hakkında mahkeme kararını verdi.
Mahkeme, tüm sanıklara “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet” suçlamasından ayrı ayrı 5 ay hapis cezası verdi. Ayrıca üç sanık hakkında “kamu görevlisine direnme” suçlamasından da 5’er ay hapis cezası kararı çıktı. Tüm cezalar 15’er bin TL adli para cezasına çevrildi.
15 davada karar çıktı
Bu ay izlenen davaların 14’ünde mahkemeler kararı verdi. 10 davada sanıklara hapis veya adli para cezası verildi, 5 davada ise beraat kararı verildi. 4 duruşmada sanıklar tahliye edildi. Tahliye olanlar arasında Ocak ayında aynı operasyonda tutuklanan gazeteciler Necla Demir ve Velat Ekinci de yer aldı.
Üç farklı davada mahkemeler, yetersiz fiziki koşullar nedeniyle salon değişikliği yapmak zorunda kaldı. En az 6 duruşmada mahkeme başkanlarının veya üyelerinin savunmalara müdahale ettiği, söz kestiği veya nezaketsiz davrandığı gözlemlendi.
Beraat kararları verilen davalar:
Sibel Hürtaş davası
Gazeteci Sibel Hürtaş hakkında bir polis memuruna hakaret ettiği iddiasıyla açılan davada, Ankara 55. Asliye Ceza Mahkemesi beraat kararı verdi.
Melek Avcı davası
JINNEWS muhabiri Melek Avcı, sosyal medya paylaşımları ve haberleri gerekçe gösterilerek "örgüt propagandası yapmak" suçlamasıyla yargılandığı davada beraat etti. Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi, beraat kararını kapalı müzakere sonrası açıkladı.
Neşe İdil davası
Savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği gazeteci Neşe İdil, 2023 yılında yaptığı iki sosyal medya paylaşımı nedeniyle "halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri aşağılama" ve "suçu ve suçluyu övme" suçlamalarıyla yargılandı. İstanbul 60. Asliye Ceza Mahkemesi, tüm suçlamalardan beraat kararı verdi.
Velat Ekin davası
Gazeteci Velat Ekin, "örgüt üyeliği" iddiasıyla tutuklu yargılandığı davanın ilk duruşmasında beraat etti. İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, Ekin hakkında delil yetersizliğinden beraat kararı verdi ve Ekin tahliye edildi.
Alican Uludağ davası
Cumhuriyet gazetesi eski muhabiri Alican Uludağ, “gizliliğin ihlali” suçlamasıyla yeniden yargılandığı davada beraat etti. 2017 tarihli bir haber nedeniyle açılan davada İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi sanığın suç işlemediğine hükmetti.
Ceza verilen davalar
Bahadır Özgür’e 301 cezası
Bursa’nın Mudanya ilçesinde 2022 yılında düzenlenen kitap fuarında yaptığı konuşma nedeniyle gazeteci Bahadır Özgür hakkında “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’ni alenen aşağılama” suçlamasıyla açılan davada karar verildi. Mudanya 1. Asliye Ceza Mahkemesi, Özgür’ü 3 ay 22 gün hapis cezasına çarptırdı. Ceza, hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kapsamında ertelendi.
Sami Elvan ve Gülsüm Elvan’a ceza
9 Nisan 2025’te İstanbul 43. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen karar duruşmasında, 2013’te Gezi Direnişi sırasında polisin attığı gaz fişeğiyle vurulan ve 269 gün sonra hayatını kaybeden Berkin Elvan’ın anne ve babası Gülsüm Elvan ve Sami Elvan, katıldıkları bir basın açıklamasındaki ifadeleri gerekçe gösterilerek “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandı. Mahkeme, Gülsüm Elvan’a 11 ay 20 gün, Sami Elvan’a ise 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezası verdi.
Hayri Demir davası
Gazeteci Hayri Demir, bir harici diskte bulunan haber materyalleri, sosyal medya paylaşımları ve gizli tanık beyanları gerekçesiyle “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandı. Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesi, Demir’e “örgüt propagandası” suçundan 2 yıl 9 ay hapis cezası verdi.
İlyas Salman davası
Sanatçı İlyas Salman, 2022 yılında BirGün gazetesine verdiği röportajda Cumhurbaşkanı Erdoğan hakkında sarf ettiği sözler nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandı. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Salman’a 7 bin TL adli para cezası verdi.
Ajans Muhbir davası
Zafer Partisi kurucuları Süha Çardaklı ve Serkan Kafkas hakkında mülteci karşıtı sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlamasıyla açılan davada Ankara 7. Asliye Ceza Mahkemesi, her iki sanığa da 1 yıl 11 ay 12 gün hapis cezası verdi. Aynı dosyada yargılanan gazeteciler Eray Ertürk ve Batuhan Çolak ise beraat etti.
Diyarbakır Newroz davası
2016 Newroz kutlamalarının ardından yeniden yargılanan komite üyeleri Hafize İpek, Mahmut Çiftçi, Abdulgani Alkan, Hüsnü Pervane ve Ramazan Kaval hakkında Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi şu kararları verdi:
— Tüm isimlere 2911 sayılı yasaya muhalefetten 5’er ay hapis,
— Ramazan Kaval’a ayrıca örgüt üyeliğinden 6 yıl 3 ay hapis cezası verildi.
Özlem Gürses davası
Gazeteci Özlem Gürses, YouTube kanalındaki yayınında Suriye’deki gelişmeleri değerlendirirken yaptığı açıklamalar nedeniyle “devletin askeri teşkilatını alenen aşağılama” suçlamasıyla yargılandı. İstanbul 30. Asliye Ceza Mahkemesi, Gürses’e 1 yıl 3 ay hapis cezası verdi.
Joakim Medin davası
Savunmanlığını MLSA’nın üstlendiği İsveçli gazeteci Joakim Medin, sosyal medya paylaşımları ve haber içerikleri gerekçesiyle “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandı. Ankara 79. Asliye Ceza Mahkemesi, Medin’e önce 1 yıl 2 ay, ardından indirime giderek 11 ay 20 gün hapis cezası verdi. Bu davadan tahliyesine karar verilse de Medin, başka bir davadan tutuklu bulunuyor.
Furkan Karabay davası: Gazeteci Karabay, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ailesine yönelik ifadeleri nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” ve “iftira” suçlarından toplamda 2 yıl 1 ay 10 gün hapis cezasına çarptırıldı.
Necla Demir davası
Mesleki faaliyetleri gerekçe gösterilerek "örgüt üyeliği" iddiasıyla yargılanan Demir'e "örgüte yardım" suçundan 1 yıl 13 ay hapis cezası verildi. Mahkeme, Demir'in yurt dışı çıkış yasağıyla tahliyesine karar verdi.
Nisan ayı boyunca duruşmaların çoğunda gözlemciler ve basın mensuplarının salona girmesi konusunda zorluk yaşanmadı. Ancak bazı duruşmalarda polis varlığı, salon yetersizliği ve savunmaların kısıtlanması dikkat çekti.
