Deniz Tekin
HDP’nin eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’a, 2016 yılında Batman’da katıldığı mitingde yaptığı konuşma nedeniyle “Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti devletini ile devletin kurum ve organlarını aşağılama” suçlamasıyla dava açıldı. Bu davayla Demirtaş hakkında TCK 301’den açılan dava sayısı 12’ye çıktı.
Batman Cumhuriyet Başsavcılığı, Demirtaş’ın 6 aydan 2 yıla kadar hapisle cezalandırılması istemiyle hazırladığı iddianamede, Batman’da 2016’da yapılmak istenen “Savaşa Karşı Barış” adlı açık hava toplantısına Valiliğin izin vermediği hatırlatıldı. Bu karara rağmen Demirtaş’ın 16 Şubat 2016’da Batman’daki Cihan Kavşağı’na seçim otobüsüyle gelerek konuşma yaptığı kaydedildi. İddianamede, Demirtaş'ın hükümetin politikalarını eleştirdiği, bölgede yaşanan olaylara değindiği konuşması suç unsuru olarak gösterildi.
Demirtaş: konuşmam Yasama dokunulmazlığı kapsamında
Adalet Bakanlığı’nın, 2018 yılında milletvekilliği bittiği için yasama dokunulmazlığı kalkan Demirtaş hakkında soruşturma izni verdiği belirtildi. SEGBİS aracılığıyla savunması alınan Demirtaş’ın, suç unsuru gösterilen konuşmasının Anayasanın 83. Maddesinde düzenlenen yasama dokunulmazlığı kapsamında kaldığını belirterek, hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesini talep ettiği aktarıldı.
‘Konuşması düşünce özgürlüğü kapsamında değil’
Savcı iddianamede, Demirtaş'ın yaptığı konuşmanın içeriğinde, hükümeti aşağılayıcı ve küçük düşürücü sözlerin yer aldığı, özellikle devletin askeri ve emniyet güçlerini de hedef alır şekilde aşağılayıcı beyanlarının bulunduğu, mevcut hükümeti “halkı katletmek, zulüm ve işkence yapmakla" itham ettiği savundu. Bu konuşmanın yapıldığı zaman nazara alındığında, Demirtaş'ın konuşmasının düşünceyi açıklama ve anlatma özgürlüğüyle ilgisinin bulunmadığı, içeriği itibariyle Türkiye Cumhuriyeti Devletinin ve Hükümetinin şeref ve saygınlığını zedeleyici niteliğinin bulunduğu ve bu anlamda bu ifadelerin düşünce özgürlüğü bağlamında hukuki koruma görmesinin mümkün olmadığı değerlendirmesinde bulundu.
Batman 3. Asliye Ceza Mahkemesinin kabul ettiği iddianamede, Demirtaş’ın 6 aydan 2 yıla kadar hapsi ve Türk Ceza Kanunu (TCK) 53’üncü maddesi kapsamında siyasi yasak talep ediliyor.
Demirtaş hakkında TCK 301’den 12 dava açıldı
Yasama dokunulmazlığı kalkması ardından Kasım 2016’da tutuklanan HDP eski Eş Genel Başkanı Demirtaş hakkında çeşitli tarihlerde yaptığı konuşmalar gerekçe gösterilerek TCK 301'inci madde suçlamasıyla bugüne kadar 12 dava açıldı. Bu suçlamadan dolayı farklı illerde açılan 10 ayrı dava, Mersin 14'üncü Asliye Ceza Mahkemesi'nde açılan davayla birleştirildi. Temmuz 2024’te kararını açıklayan Mahkeme, Demirtaş’ı TCK 301'inci maddesinde yer alan "Türkiye Cumhuriyeti hükümetini, yargı organlarını, askeri veya emniyet teşkilatını alenen aşağılamak" suçundan 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırdı. Bu dava istinaf mahkemesinde. Demirtaş hakkında TCK 301’inci madde suçlamasıyla Diyarbakır 18. Asliye Ceza Mahkemesi ve Batman 3. Asliye Ceza Mahkemesinde açılan iki ayrı dava ise devam ediyor.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2016’dan beri Edirne Yüksek Güvenlikli Ceza İnfaz Kurumu'nda olan Demirtaş'ın tutuklanmasına ilişkin Aralık 2020 ve Temmuz 2025’te iki ayrı ihlal kararı verdi.
